Diş Sıkma, Diş Gıcırdatma | Gece diş sıkma, Bruksizm | Uykuda Diş gıcırdatma neden olur?
Diş sıkma (bruksizm) ya da diğer deyişle diş gıcırdatma bir çok sebebe bağlı olan ve tedavi edilmediği zaman önemli çene sorunlarına sebep olabilecek bir hastalık. 3 yaşından itibaren çocuklarda ve her yaşta yetişkinde görülebiliyor. Tedavisi bazen basit bazen çok komplike olan bir hastalık.
Gece diş gıcırdatma, gündüz diş sıkma, diş sıkma tedavisi? Uyurken dişleri sıkmamak için ne yapılmalı? Diş sıkma tedavisi, diş gıcırdatma aparatları, plaklar, diş sıkmada ilaç tedavisi diş sıkma sebepleri? Bu yazımda hepsinden bahsedeceğim
Diş sıkma (Bruksizm) nedir?
Gece diş sıkma diğer adıyla gece diş gıcırdatma genellikle geceleri istemsiz davranış olarak gerçekleştirdiğimiz çene hareketleridir. Genellikle geceleri ortaya çıkar ve çene ağrılarıyla kendini belli eder.
Uyurken diş gıcırdatma Nedenleri? Diş Gıcırdatma sebebi nedir?
Gece diş gıcırdatma bir çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Ancak yapılan araştırmalara göre stres bu konudaki en büyük etken. Agresif kişiliğe sahip rekabetçi kişilerde gece diş sıkma eğilimi daha fazladır.
Diğer diş sıkma (bruksizm) nedenleri;
-Nörolojik/psikolojik problemler
-Uyku bozuklukları
-Anksiyete
-Öfke
-Bozulmuş diş yapısı (okluzyon)
-Uyku apnesi
Diş sıkma belirtileri nelerdir?
Farkında olmadan gün içinde dişlerinizi sıkabilirsiniz. Ancak diş sıktığınızı gösterek bir çok diş sıkma belirtileri var. Bunlar;
1-Çene Ağrısı ve baş ağrısı
Uyurken olan diş sıkmanın (bruksizm) ilk belirtisi çene ağrısıdır. Bu ağrı genellikle sabahları uyandığınız zaman ortaya çıkar. Çenenizin arka taraflarınızdan başınıza doğru yükselen bir ağrıdır. Bu duruma genellikle baş ağrıları ve uykusuzluk (kalitesiz uyku) eşlik eder.
2- uyku sırasında çıkarılan sesler
Geceleri uyku sırasında bilinciniz açık değilken gıcırdattğınız için bu konuda partnerinizden yardım isteyebilirsiniz. Uykuda diş sıkma durumunu ve bunun derecesini partnerizin daha iyi fark edebilir. En sık karşılaşılan diş sıkma belirtileri nden biri olan sesleri partneriniz size söyleyecektir.
3- dişlerde ağrı
Gece diş gıcırdatmanın diğer belirtilerinden birisi ise diş ağrısıdır. Yapılan araştırmalar insanların gece diş sıkma (bruksizm) sırasında çenelerine ve dişlerine 100kg lık kuvvet uygulayabildiğini söylüyor. Bu kuvvet sonucu belli dişlerde şiddetli ağrılar oluşması muhtemelen. Bu ağrılar genellikle durup dururken değil ısırma anında ortaya çıkar.
Ayrıca dişlerde olan aşınmalar sonucu dişlerde hassasiyetler de başlar. Uyurken diş sıkma dişlerinize ileri derecede zararlar verebilir.
4- Çene ekleminde sesler ve ağrı
Uykuda diş gıcırdatma (bruksizm) çene eklemlerinde yıkıcı etkilere sebep olur. Maalesef belli bir aşamadan sonra bu etki geri dönülmez oluyor. Çene ekleminde oluşan baskılar sonucu eklem diskinde deformasyonlar oluşur. Bu deformasyonlar sonucu gün içinde yemek ve konuşma sırasında bazı çene sesleri oluşur. Bu çene sesleri ”klik tarzı” seslerdir. Eklem diskinin hareket sırasında eklemden ayrılıp tekrar yerine gelmesi sırasında oluşur bu ses. Uyurken diş sıkma belirtileri nden birisi çenenizden gelen bu ”klik” sesleridir.
Zaman içerisinde bu sesi çene hareketi sırasında kilitlenmeler, ağrılar ve kemik sürtünme sesleri takip edebilir.
5- Ağız dokularında diş İzleri
Gece diş sıkma (bruksizm) hastaları hiç bir semptoma sahip olmasa bile bir diş hekimi muayenesi sonucunda ortaya çıkabilir. Bruksizme bağlı olarak ağız dokularında şu tarz değişikler meydana gelir.
1- Uykuda sürekli ısırmaya bağlı olarak dişlerde aşınmalar
2-Uyurken olan sürekli ısırmaya bağlı olarak dilde ve yanakta dişlerin izleri
Gündüz diş sıkma | Gündüz Farkında olmadan diş sıkmak
Çoğu hastamız kendilerini gündüzleri uyanıkken diş sıkma halinde bulduğunu söylüyor. Bu en çok ev hanımlarının özellikle ev işi yaptıkları sırada istemsiz karşılaştığı bir durumdur. Uyanıkken istemsiz diş sıkma durumlarında farkındalık kazanmak önemlidir. Gündüz diş gıcırdatma aktivitesi sırasında diş gıcırdatma plağı kullanmalarını öneriyoruz.
Çocuklarda (Bebeklerde) diş sıkma
Çocuklarda (Bebeklerde) diş sıkma son dönem çok karşılaşılan ve gittikçe artan bir durumdur. Çocuklarda diş gıcırdatma yetişkinlerdeki gibi stres kaynaklı olmaktan ziyade alışkanlık olarak karşımıza çıkar. Bu alışkanlığı çeşitli sebeplerden kazanabilirler. Nadir durumlarda stres kaynaklı olabilir.
Çocuklarda diş sıkmaya sebep olan durumlardan bir tanesi de bağırsak kurdu dur. Bağırsak kurtları çocuklarda diş sıkmaya sebep olur. Genellikle diş sıkma haricinde mide bulantısı, ishal, karın ağrısı gibi semptomlar eşlik eder. Bu semptomların eşlik ettiği diş sıkma sorunlarında çocuk doktorunuza başvurmalısınız. Gerekli durumlarda Dahiliye veya Gastroenteroloji Uzmanına yönlendirilirsiniz.
Diğer sebeplerden kaynaklı diş sıkma (bruksizm) tedaviye gerek duymadan genellikle kendiliğinden geçer.
Gece diş gıcırdatma tedavisi | bruksizm tedavisi
Gece diş sıkma tedavisi için ilk yapmak istediğimiz şey en büyük faktör olan stresi ortadan kaldırmak. Ancak günümüzde dünya şartlarında bu çok mümkün değil. Bu durumda bir çok başka tedaviye başvurabiliyoruz. Uyurken diş sıkma (bruksizm) tedavisinde neler yapılabilir? Uyurken dişleri sıkmamak için ne yapmalı?
1- gece plağı (Diş sıkma Plağı)
Diş sıkma plağı (gece plağı) diş hekiminiz tarafından alınan ölçüyle hazırlanan ve dişlerinize oturan bir plaktır. Kişiye özel bir şekilde hazırlandığı için dişlerinize uyumu iyidir. Sert ve yumuşak olarak hazırlanabilir. Ancak yapılan araştırmalar yumuşak plakların diş sıkmayı daha fazla artırdığını göstermektedir. Sert plakların ise çene hareketleriyle uyumlu bir şekilde hazırlanması önerilir. Böylece propioseptif etki kullanılarak gece diş sıkma (bruksizm) azaltılması hedeflenir. Ayrıca plak dişlerinize ve ekleminize zarar vermenizi engeller. Diş sıkma tedavisinde en çok kullanılan yöntemlerden biridir.
Gece plağı ya da okluzal splintler ömür boyu kullanılamaz. 6-7 aylık periyotlar ile kullanılmalı ve bırakılıp gece diş sıkma (bruksizm) durumu takip edilmeli. Gerekirse farklı tedavi yöntemleriyle kombine edilmelidir.
2- Diş gıcırdatma aparatı
Diş sıkma aparatı gece diş sıkma tedavisi için kullanılan, internetten alabileceğiniz ve kendiniz hazırlayabileceğiniz bir plaktır. Genellikle ısıtılmış su içerisinde yumuşatılıp ağza yerleştirilir, ısırılıp sertleşmesi beklenir. Böylece dişlerinizin şeklini alarak sertleşir.
3- Çene Botoksu (Masseter Botoks-Diş sıkma botoksu)
Masseter botoks(diş sıkma botoksu) diğer adıyla çene botoksu en büyük çiğneme kasımız olan masseter kasa botulinum toksin enjekte edilerek kas aktivitesini düşürür. Kasa enjekte edilen çene botoksu kasın kasılma aktivitesini düşürür kişinin diş sıkmasına engel olur. Botoks 4-5 aylık bir etki süresine sahiptir. Kişiden kişiye bu sürede farklılıklar oluşabilir. Sonrasında tekrarlanmalıdır. Diş sıkma tedavisinde en çok kullanılan yöntemlerden biridir.
2-3 masseter botoks seansından sonra botoksun etki süresi uzar ve bir süre sonra kalıcı hale gelebilir. Yapılan araştırmalar 4-5 aylık periyotlar ile çene botoksu yapılmasının kas küçülmelerine sebep olmasına böylelikle botoks etkisi altında olmamasına rağmen kasların kasılamamasına sebep olduğunu göstermiştir.
4- İlaç tedavisi
Gece diş sıkma (bruksizm) tedavisi için ilaçlar genellikle alternatif olarak kullanılırlar. Diş sıkma sırasında oluşan kas ağrıları için kas gevşeticiler ve ağrı kesiciler semptomatik tedavi (semptomları azaltmaya yönelik) olarak kullanılır. Bruksizm tedavisi nde ilaç tedavisi işe yaramaz.
Ayrıca stresle baş etmek için antidepresan kullanımı doktorunuz tarafından önerilebilir.
5-okluzyon tedavisi
Diş gıcırdatma tedavisi için son dönemler okluzyon tedavisi uygulanmaktadır. Bu okluzyon tedavisi dişlerinizin ısırma düzenini ayarlamayı hedefler. Bu porselen/zirkonyum kaplamalar, porselen onleyler ya da en minimal invaziv yöntem olan okluzal laminalar ile yapılır. Dişlerimizin belli bir ısırma düzeni vardır. Dik ve yanal hareketlerde belli dişlerin rehberlikleri bulunur ve bu rehberlikler belli propiyoseptif etkiler ile kas hareketlerini düzenler. Ancak gece diş sıkma (bruksizm) sonucu bazı dişlerde aşınmalar oluşur ve bu rehberlik kaybolur. Bunun sonucunda da propiyoseptif etki ve bununla beraber oluşan kas hafızası kaybolur. Burda amacımız bu rehberlikli okluzyonu geri kazandırmaktır.
Okluzyon tedavisinden önce 5-6 okluzal splint (gece plağı) kullanımı ile kas hafızası kazandırılır. Sonrasında okluzyon tedavisi uygulanır.
Diş sıkma tedavisi çoğu zaman kombine bir uygulama gerektirir.
6-Bitkisel Tedavi
Diş gıcırdatma nın en büyük sebebi strestir. Stresle mücadele için papatya çayı, yeşil çay gibi bitkisel çaylar tedaviye katkı sağlayabilir.
Peki Gece diş sıkma tedavi edilmezse nelere sebep olur?
Diş gıcırdatma (bruksizm) bir çok kişinin muzdarip olduğu önemsiz bir hastalıkmış gibi görülebilir. Ancak geçici dönemsel diş sıkmalar haricinde olan sürekli diş sıkmalar ciddi problemlere yol açabilirler.
1- Diş dokularında/dişlerde kayıplar çekilmesi
Şiddetli diş sıkmaya bağlı olarak diş yüzeyleriniz aşınabilir, hassasiyetler hatta ciddi diş ağrılarınız olabilir. Bunun sonucunda dişlerinize kanal tedavisi yapılması gerekebilir veya diş kayıplarına kadar gidebilir.
2- eklem ağrısı ve eklem bozuklukluğu
Ekleme binen ciddi yükler sonucu eklem ağrısı ve eklemlerinizde geri dönüşümsüz deformiteler oluşabilir. Bunun sonucunda yemek yerken veya konuşurken sürekli olan ağrılar, çene kilitlenmeleri hayat kalitenizi ciddi şekilde etkiler.
3- kas ağrıları ve alt yüzde genişleme
Sürekli gece diş sıkma ya bağlı olarak çene kaslarınız ağrır. Çene kaslarının sürekli çalışması kas hipertrofisine sebep olur ve alt yüzde genişlemeye sebep olur.
4- Kulak ağrısı
Çene ekleminin iç kulak yapılarına yakın olması sebebiyle eklemde oluşan enflamasyonlar kulağı etkileyebilir ve kulak enfeksiyonlarıyla karıştırılan ciddi kulak ağrılarına sebep olabilir.
Dişlerimi sıkıyorum ne yapabilirim?
Öncelikle farkında olmadan dişlerinizi sıkıyor olabilirsiniz. Bahsettiğimiz gibi uyurken diş gıcırdatma nedenleri arasında en önemli nedenler stres ve anksiyete bozukluklarıdır. Uyurken dişlerinizi sıkmamak için şunları yapabilirsiniz;
-Stresten uzak durun,
-Yoga, meditasyon yapın,
-Bol sıvı tüketin,
-Sigara alkol tüketimizi azaltın,
-Uyku düzeninizi bozmayın, az ya da fazla uyku zararlı,
-Diş bakımınızı aksatmayın,
Tüm bunlara rağmen uyurken dişlerinizi sıkıyorsanız gece plağı ya da diş sıkma botoksu için diş hekiminize başvurabilirsiniz.
Herhangi bir sorunuz için bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin. Örnek vakalarımız için bizi instagram adresimizden takip etmeyi unutmayın!